Νομίζω πώς η στιγμή που ο κόσμος ακούει για φεμινισμό και βαριέται ή νομίζει ότι θα ακούσει κάτι δυσνόητο έχει περάσει προ πολλού.

Δυστυχώς δεν γίνεται να μην γράψω για την εγχώρια πολιτισμική κουλτούρα μας που ήθελε την γυναίκα να ‘’τη θέλει τη σφαλιάρα της από τον άνθρωπο που αγαπά’’ ή να περιμένει να αποκατασταθεί για να τα έχει καλά με την κοινωνία που την ήθελε αρχικά άβγαλτη παρθένα και κατόπιν σύζυγο και μάνα, με εισόδημα βοηθητικό του ανδρός της και πάει λέγοντας.

Η αλήθεια είναι ότι ό,τι θέλουμε θα κάνουμε. Δεν θα γράψω παραδείγματα γιατί δεν χρειάζεται. Όταν λέμε ό,τι θέλουμε, εννοούμε σε όλους τους τομείς, σαν ολοκληρωμένο άτομο και όχι σαν το πλευρό του Αδάμ. Οι γυναίκες πρέπει να έχουμε την αυτοδιάθεση και την ισονομία που μας αναλογεί σε μία κοινωνία που βρωμάει πατριαρχία.

Οι θηλυκότητες είναι πάντα ‘’στη μπούκα’’, πρέπει να μας βάζουν στη θέση μας, να μας υποδεικνύουν με ποιο τρόπο να ζούμε τη ζωή μας, πρέπει πάντα να προσπαθούμε περισσότερο για να πετύχουμε ό,τι είναι αυτό που θέλουμε.

Αυτό ευτυχώς έχει αρχίσει να αλλάζει και άργησε κιόλας.

Και πάμε στις ταινίες. Σε ταινίες με γυναίκες πρωταγωνίστριες. Δυναμικές γυναίκες που ξέφυγαν από τα στεγανά μιας συντηρητικής κοινωνίας και έγραψαν ιστορία είτε στην πραγματικότητα, είτε κινηματογραφικά.

 

 

La Passion de Jeanne d’Arc (1928)

Είναι η πρώτη φεμινιστική ταινία. Είναι η πρώτη κινηματογραφική βιογραφία της Ιωάννας της Λωραίνης. Μιας γυναίκας που υπήρξε αρχιστράτηγος του γαλλικού στρατού στον πόλεμο με τους Άγγλους και κάηκε στην πυρά, όπως πολλές ακόμα δυναμικές γυναίκες, ως μάγισσα. Είναι βωβή ταινία, με βαριά ατμόσφαιρα με την πρωταγωνίστρια Renée Falconetti να  δίνει την ερμηνεία της ζωής της συμβάλλοντας σημαντικά ώστε να γίνει η ταινία ορόσημο του γαλλικού σινεμά. Μιλάμε για μία εποχή όπου όσοι έπαιζαν σε ταινίες ήταν πάρα πολύ βαμμένοι και φτιαγμένοι, η Falconetti βγαίνει ως Jeanne d’Arc άβαφη, με ξυρισμένο κεφάλι.
Αριστούργημα.

Little Women (1994) και (2019)

Και οι δύο κινηματογραφικές μεταφορές του ομώνυμου βιβλίου είναι πανέμορφες ταινίες σκηνοθετημένες από γυναίκες. Είναι το μεγάλωμα τεσσάρων αδερφών, οι σχέσεις, οι αναμνήσεις και η τελείως διαφορετική πορεία που ακολουθούν στη ζωή τους. Αυτή που κάνει την μεγαλύτερη πορεία από τις τέσσερις είναι η δεύτερη αδερφή, η Τζο, η οποία είναι feminist icon προσπαθώντας να αναγνωριστεί ως συγγραφέας ισότιμη των ανδρών όταν όλοι την ήθελαν να γράφει ανάλαφρα ρομάντζα. Προσωπικά προτιμώ την εκδοχή του 2019 λόγω του διδύμου Saoirse Ronan – Florence Pugh αλλά και της αγάπης που έχω στην σκηνοθέτη Greta Gerwig την οποία έχουμε δει και ως Frances Ha. Στην ομώνυμη ταινία.

Brave (2012)
Vaiana (2016)

Αν έχεις βαρεθεί τις πριγκιπισσούλες που περιμένουν ανήμπορες τον πρίγκιπα να τις σώσει και να δώσει νόημα στη ζωή τους σου έχω ευχάριστα. Τα τελευταία χρόνια η Disney κάνει μία προσπάθεια, θα την έλεγα, να ανατρέψει τα άκρως φαλλοκρατικά πρότυπα δείχνοντας κάποιες πιο ιδιαίτερες και ξεχωριστές ιστορίες: η μία αφορά ένα κορίτσι που δήλωσε ότι παντρεύεται τον εαυτό της και δεν δέχτηκε ούτε τα μαλλιά της να τιθασεύσει και μιας ατρόμητης θαλασσοπόρου που όργωσε τις θάλασσες παρακούοντας τον μπαμπά της, βάζοντας το δικό της λιθαράκι στην κληρονομιά του τόπου της τον οποίο και έσωσε.
Άντε και σε plus size σιγά σιγά.

 

Frida (2002)

Την είχα τάξει την ‘’Frida’’ από την προηγούμενη φορά. Θεώρησα ότι δεν έπρεπε να μπει στις LGBTQ βιογραφίες, αλλά στη λίστα με τις φεμινιστικές ταινίες και αυτό γιατί στην ταινία βλέπουμε όλη την θυελλώδη πορεία της ζωής της επικεντρωμένη περισσότερο στο έργο της αλλά και στη περίπλοκη σχέση που είχε με τον σύζυγό της, Diego Rivera.

 

 

Thelma and Louise (1991)

Δεν γινόταν να λείπει από τη λίστα μία από τις εμβληματικότερες ταινίες των ‘90s, που ήταν αυτή που ξεκίνησε την τεράστια καριέρα του o Brad Pitt. Βέβαια, ο Pitt, στην ταινία έχει ρόλο υποδεέστερης σημασίας αν αναλογιστεί κανείς ότι πρωταγωνίστριες είναι δύο είδωλα, Gina Davis – Susan Sarandon,  που ύμνησαν τη γυναικεία φιλία και που στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τα σπίτια και τις καταπιεσμένες ζωές τους, μπλέκουν σε μία σειρά παρανομιών που καταλήγουν στο ένδοξο χαρακτηριστικό φινάλε της ταινίας που άφησε εποχή.

 

The Witch (2015)

Είμαι σίγουρη ότι θα υπάρξουν αρκετοί που θα αναρωτηθούν γιατί βρίσκεται η συγκεκριμένη ταινία στις φεμινιστικές ταινίες. Πόσες γυναίκες έχουν κατηγορηθεί για μαγεία ανά τους αιώνες, απλά και μόνο από δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις που θέλουν την γυναίκα που επιβιώνει ή καταφέρνει κάτι να το χρωστάει σε σκοτεινές δυνάμεις γιατί θεωρούν ότι οι γυναίκες δεν έχουν δικές τους δυνάμεις; Το σενάριο της ταινίας γράφτηκε από ένα σωρό ιστορίες και μαρτυρίες της εποχής του 1600. Είναι βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα και αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο του σκηνοθέτη Robert Eggers που αργότερα έκανε και το ‘’Lighthouse’’. Μην περιμένεις να δεις σπλατεροθρίλερ, είναι βραδύφλεγο ατμοσφαιρικό θρίλερ με πανέμορφο τέλος. Και πανέμορφη Anya Taylor Joy.

 

Erin Brockovich (2000)

Η Julia Roberts στον καλύτερο ρόλο της καριέρας της ενσαρκώνει την Erin Brockovich, μία μητέρα που μεγαλώνει τα τρία της παιδιά μόνη της και τα βάζει με το κεφάλαιο. Πρόκειται για την πραγματική ιστορία της γυναίκας που ξεσκέπασε ένα τεράστιο σκάνδαλο μιας εταιρείας που με τα λήμματά της δηλητηρίαζε μια ολόκληρη πόλη.

 

Persepolis (2007)

Ένα σπαρακτικό animation που δείχνει πώς είναι να είσαι γυναίκα σε μία ισλαμική πόλη της Μέσης Ανατολής. Η ταινία είναι βασισμένη στο βιογραφικό graphic novel της Marjane Satrapi, η οποία εξιστορεί το πώς βίωσε η ίδια την Ισλαμική Επανάσταση στην πατρίδα της, το Ιράν. Για γερό στομάχι.

 

The Color Purple (1985)

Ο ελληνικός τίτλος της ταινίας είναι ‘’Πορφυρό Χρώμα’’ γιατί έτσι έκριναν ή γιατί το υποτίτλισε η Ρούλα Κορομηλά ξερω’γώ. Μωβ ήταν τα λουλουδάκια στην ταινία, σαν τις μελανιές που έκανε στην πρωταγωνίστρια Woopy Goldberg ο σατράπης ο άντρας της που την είχε σκλάβα του μια ολόκληρη ζωή. Η ταινία είναι η απάντηση σε όλους όσους λένε ‘’γιατί τώρα;’’ κάθε φορά που κάποιο θύμα ενδοοικογενειακής βίας μιλήσει μετά από χρόνια κακοποίησης και εκμετάλλευσης.

 

Alien (1979)

Είναι η πρώτη ταινία action hero με γυναίκα πρωταγωνίστρια. Αργότερα ήρθε και ο ‘’Εξολοθρευτής’’ αλλά όλοι θυμούνται τον Schwarzenegger που έπαιζε τον villain και όχι την Linda Hamilton, ακόμα και η αφίσα της ταινίας εκείνον είχε και όχι την βασική πρωταγωνίστρια. Στο ‘’Alien’’ έχουμε την Sigourney Weaver να κυνηγάει τον εξωγήινο στο διάστημα με μια πιστόλα ‘’να’’ σε μία ταινία που σηματοδότησε την έναρξη των action sci-fi movies των ‘80s.

Fun fact: Ο ελληνικός τίτλος είναι ‘’Άλιεν, ο επιβάτης του διαστήματος’’.

 

Hidden Figures (2016)

Το ήξερες εσύ ότι τις εξισώσεις για τη προσσελήνωση του διαστημοπλοίου της NASA έκαναν γυναίκες και μάλιστα μαύρες; Ούτε εγώ. Το 2016 το έμαθα που βγήκε η ταινία. Η ταινία είναι αληθινή ιστορία και βλέπουμε το πώς οι γυναίκες αυτές συνέβαλαν στο να πάει η Αμερική στο διάστημα μία περίοδο που δεν τις άφηναν ούτε τις τουαλέτες τους να μοιραστούν.

 

Nine to Five (1980)

H ανάλογη ιστορία της Μαίρης Παναγιωταρά, με την θεάρα Dolly Parton, σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες γυναικείας χειραφέτησης αλλά και αλληλεγγύης, με το αντίστοιχο τραγούδι που τραγουδάω μέσα στο κεφάλι μου κάθε φορά που κάνω zone out στο γραφείο. Πολλά χρόνια πριν τη σειρά,  ‘’Grace and Frankie’’ του Netflix, η Jane Fonda και Lilly Tomlin συμπρωταγωνιστούν με την Parton σε μία καυστική και άκρως απολαυστική κωμωδία.

 

Moxie (2021)

Πάμε σε μία εύκολα προσβάσιμη ταινία, μιας και παίζει στο Netflix. Είναι η δεύτερη σκηνοθετική δουλειά της κωμικού Amy Poehler, η οποία παίζει και μικρό ρόλο. Η ταινία δείχνει την καθημερινότητα των κοριτσιών στη μικρή κοινωνία του Λυκείου και το πώς ο casual σεξισμός υπάρχει παντού και ακόμα τον ανεχόμαστε. Γεννιόμαστε, μας γαλουχεί και μεγαλώνουμε μαζί του και όταν έρθει η ώρα τον περνάμε στα παιδιά μας. Στην πόλη αυτή ένα κορίτσι ξεκινάει τη δική φεμινιστική επανάσταση που θεριεύει σαν τσουνάμι μιας και η φωνή της ενώνεται με εκείνη πολλών ακόμα κοριτσιών που έχουν υπάρξει θύματα σεξισμού.

 

Legally Blonde (2001)

Ποτέ μην υποτιμάς το βαθύτερο νόημα μιας κωμωδίας σνομπάροντας την ως ανάλαφρη. Άλλωστε, τα σημαντικότερα νοήματα στη ζωή πολλές φορές αφομοιώνονται καλύτερα με κωμικό τρόπο. Η Elle Woods, την οποία υποδύεται η Reese Witherspoon, ανατρέπει τον στερεοτυπικό ρόλο της χαζής ξανθιάς bimbo που της έχει δοθεί αδίκως και αποδεικνύει περίτρανα ότι όλοι είμαστε πολυδιάστατοι και μια γυναίκα που της αρέσουν τα ροζ, τα γκλίτερ και τα φρου φρου μπορεί την ίδια στιγμή να είναι μία σκληροπυρηνική δικηγόρος.

 

Mona Lisa Smile (2003)

Θεωρώ ότι το peak του συντηρητισμού στον 20^ο αιώνα ήταν η δεκαετία των ‘50s, όχι ότι δεν υπήρχε τις προηγούμενες δεκαετίες. Στην ταινία έχουμε μία ριζοσπαστική, για την εποχή της, καθηγήτρια σε σχολείο θηλέων, που παρακινεί τις μαθήτριές της να μην εγκλωβιστούν στο ρόλο της νοικοκυράς και να ακολουθήσουν τα όνειρά τους. Να προορίζουν τον εαυτό τους για ηγέτες του κόσμου και να ανοίξουν τα φτερά τους. Julia Robert, Julia Stiles, Maggie Gyllenhaal και Kirsten Dunst συνθέτουν ένα πολύ ταιριαστό cast.

 

Iron Jawed Angels (2004)

Suffragette (2015)

Για το τέλος, δύο ιστορικά film με το πώς απέκτησαν δικαίωμα ψήφου οι γυναίκες, το ένα στην Αμερική το άλλο στην Αγγλία.

Το Iron Jawed Angels με πρωταγωνίστρια την Hillary Swank, στον ρόλο της Alice Paul, μιας γυναίκας σύμβολο του φεμινισμού, που πρωτοστάτησε στον αγώνα των γυναικών της Αμερικής για να έχουν το δικαίωμα να έχουν ψήφο στον τόπο τους. Στην ταινία βλέπουμε όλο τον αγώνα και τα βασανιστήρια που πέρασε ως τη δικαίωση που ήρθε τόσο πρόσφατα στην ανθρώπινη ιστορία.

Το ’’Suffragette’’ είναι κάπως διαφορετικό. Και αυτό όχι γιατί διαδραματίζεται στην Αγγλία αλλά γιατί η ιστορία της πρωταγωνίστριας που υποδύεται η Carrey Mulligan όπως και ο β’ γυναικείος ρόλος που της Helena Bonham Carter, είναι fiction ενώ στην πλοκή υπάρχουν πραγματικά- ιστορικά πρόσωπα και καταστάσεις. Σε μικρό icon ρόλο παίζει και η Μαιρούλα Streep ως Emmelyn Pankhurst.

 

Συγγραφέας: Τίνα Καππάτου